vrijdag 5 november 2010

Er is voor hen geen plaats in de herberg...

Bethlehem. Voor ons christenen is Jezus van Nazareth er geboren. Wat voor kerkelijke strekking, denominatie of patriarchaat ook, gelukkig zijn we het daar over eens.Maar op een tocht van Jeruzalem centrum over checkpoints en langs muren, ga je plots de Joden geloven; de Messias lijkt er nog altijd niet geweest. Je zal nu maar een Palestijn wezen!
Rammelt het nog altijd in Ramallah?
Onderweg wordt de nederzettingenpolitiek nog duidelijker. De landschapspuzzel nog complexer. Om nog maar te zwijgen van de waaier aan Palestijnse strekkingen en Israelische groeperingen. De muur snijdt wel duidelijk. De muur sluit in. Het graf van Rachel, beklemmend ingesloten.
De groep herkent bij de muur de gewapende duif graffity uit het Standaard artikel over Grosman en zijn boeken, tussen een overdonderend aantal andere kunstwerken.
We gaan de stad binnen en maken een traditioneel toeristisch bezoek. De geboortekerk on Mangerstreet. In dialoog met de Moskee van Omar, gebouwd door een Kalief in 1860 die de christelijke aanwezigheid in Bethlehem wou beschermen. De Justiniaanse Basilica totaal vervallen na een Joodse Militaire aanval, heiligen in vroegchristelijke mozaiek met kogelgaten in hun hoofd worden nu moeizaam door de Grieks-Orthodoxe Kerk gerestaureerd. De palestijnse opstandelingen die er wilden schuilen, gaven zich over en gingen in ballingschap.4de eeuwse beschilderde zuilen torsen verdrietig het schamel dak boven opgegraven oorspronkelijke vloermozaieken. Popes in het hoogkoor en voor de ikonostase, orthodoxe liturgie duurt lang, verhinderen een bezoek aan de geboortegrot. Dus dan maar de Melkgrot, de katholieke Catharinakerk in prachtig gerestaureerde kruisvaarderstijl. De Franciscanen leefden er zo sober dat alles er nu prachtig is. De Hieronymuskapel, een Augustijner-atrium
en vooral de deur der nederigheid. Lastig met 1m93. Dichtgemetste bogen in twee beurten om plunderigen tegen te gaan. Het totale complex heeft de allure van een verstekte burcht. Ooit een grot voor herders, lokaal uitschot, maar waar God mensgeworden is.
Maar is God wel mensgeworden? Wellicht nog altijd niet in het Palestijnse vluchtelingenkamp van Laji'un. ( zie www.lajee.org , lajee=vluchteling) het enige kamp dat we konden beowken van de vele die door Brigitte langs de reisweg op de kaart waerden gesitueerd. Nee, geen tenten. Huizen, steeds definitiever gebouwd. Overbevolkt door drie generaties Palestijnen die de grond van hun vaders ooit nog terug willen zien. Vaak rest hen alleen nog de sleutel... de dorpen zijn al lang gesloopt en Israelische vestigingen geworden. Onvoorstelbaar positief was de Palestijnse partner over wijn project voor jongeren. Hartelijk de ontvangst in het vluchtelingenhuis. Een levensverhaal dat beklijft. Glaswerk-engelen gekocht gemaakt uit oude flessen en gerecupereerd lood. Voor de kerstboom straks thuis... Boven de stal zullen dit jaar de engelen zingen dat Betlehem mensen herberg voor wie nog altijd geen plaats is. Palestijnse derde generatie ping-pongt in de jongerenspeelzaal. Buiten ruik je de bezetting. Op het dakterras zie je de muur als een giftige slang tussen enerzijds een Israelische enclave met waterboorput en gloednieuwehuizenblokken (toch afgewerkt pas vorige week en de oorzaak van het bevriezen van het internationale vredesproces)en anderzijds de reuzegrote sleutel, symbool van het kamp zonder recht op boorputten, alles potdicht. De muezzin roept op tot gebed. ,Wees een goede Moslim,,wordt er na de Fatihah luidversterkt gemoraliseerd in het vrijdaggebed.
Wij vluchten terug naar Bethlehem. Eten een bijna Libanese meze en een lekkere Palestijnse vleesschotel met rijst. En spoelen door met veel water. Aan tafel weliswaar, niet op het toilet dat de vele bussen kerststal-toeristen niet kan doorspoelen. Palestijnen hebben daar te weinig waterdruk voor. De Israelies vragen teveel geld voor water.
Na de lunch mag het wat luchtiger. Een zotte toestand vraagt om werkbare gekke nieuwe ideeen. We bezoeken de circusschool van Jessika Devlieghere. Met haar Palestijnse man niet alleen voor ons een positieve verademing en teken van hoop in onze onmacht, maar vooral verwerking via groeiende vaardigheid en hoop op een toekomst waarin weer fier gelachen gedanst wordt. Een toekomst waarin jongleren niet langer overleven is, maar opnieuw kunstige sport en cultuur. Leven opnieuw een hemelse voorstelling.
We keren terug naar Jeruzalem. We voelen het oneerlijke van onze Belgische pas. We rijden langs een iets vlottere Israelische nederzettingenweg terug. De paleatijnen staan op de andere weg in de file en als sommigen al naar Jeruzalem kunnen gaan ze aan het checkpoint een stuk tevoet doorheen de muur.
Jessika's eigen verhaal van een papieren Belgisch huwelijk scheurt hoorbaar. Het koppel weet helemaal niet hoe de toekomst er voor hen en de school uit zal zien.
's avonds na de maaltijd wisselen we onze ervaringen uit in groep... eerst school gestructureerd. Daarna de verjaardag van mijn kamergenoot gevierd verder tussen bar en computer. We zouden beter gaan slapen. Morgen staat de Hof van Olijven en de Via dolorosa- kruisweg op programma.



Kortweg:
A country is not only what it does.
It is also what it tolerates…
Kurt Tucholsky 1933
Dit stond te lezen op de Muur in Bethlehem. Hier bevinden zich drie vluchtelingenkampen waarvan we er één bezochten, Aida. Het leven in een vluchtelingenkamp is onvoorspelbaar.
Enkele jaren geleden… Al enkele dagen zijn er invallen van Israëlische soldaten. Een Palestijnse mama zoekt voor haar vijf kinderen een veilige plaats in hun huis, zij kiest voor de gang, want langs de voordeur zullen ze wel niet binnenkomen. Moment en plaats van de inval zijn onvoorspelbaar: buitenmuren en plafonds moeten eraan geloven. Een bom aan de voordeur licht de deur uit haar hengsels… Ze komt terecht op de moeder. De kinderen vragen de soldaten om hun zwaargewonde moeder te helpen. “Onze moeder is geen terroriste”, smeken ze. “Geen terroriste? Je moeder is een terroriste. Ze zette vijf kinderen op de wereld.”

Dit verhaal kregen we te horen in het vluchtelingenkamp van Salah, onze gids van Laji’un, een partnerorganisatie van Broederlijk Delen. Dit is slechts één feit dat het dagelijkse leven van jonge Palestijnen beheerst. In Laji’un zijn ze zich bewust dat dit het hele leven van mensen ondersteboven haalt. Ze helpen kinderen om kind te zijn, jongeren te laten dromen en ze op weg te zetten om deze waar te maken. Dit geeft hoop.
Op weg van Bethlehem naar Ramallah zien we hoe verschillend auto’s zijn want naargelang de kleur van de nummerplaat (zwart/geel of groen/wit) mag je op andere banen en word je anders behandeld aan checkpoints.
In Ramallah ontmoeten we Jessica, verantwoordelijke voor de Palestijnse circusschool. Gestart vanuit een pedagogische visie, met weinig middelen en sterke vrijwilligers wil men in de toekomst uitgroeien tot een professionele circusopleiding. Waarom hier investeren in een circusopleiding? Kinderen missen veel ook al hebben ze in Ramallah geen materiële armoede. Hier krijgen ze kansen om hun stress kwijt te geraken, leren ze wat gelijkheid is tussen kinderen: die van stad en platteland en kinderen uit vluchtelingenkampen, zowel christenen en moslims. Hier krijgen ze basisrechten en maken ze die ook waar. Ze geven en krijgen vertrouwen in elkaar. Ze werken samen aan een project.
De school is apolitiek en krijgt naast Nederlandse, Zweedse en Zwitserse steun ook steun van Broederlijk Delen.
Thérèse Coens
Sophie Callot
Caroline Trevels

donderdag 4 november 2010

Mount Scopus Hotel

Het was vanmorgen vroeg. Een muezzin om 5u30. Een gsm wat later. Aangenaam ontbijt op ons Mount Scopius Hotel. Poolse bedevaarders. En ook Franse.Wij gingen andere wegen.
Eerst de bus richting Tempelplein/ Haraam ash-Sharif. Spel ik het nu goed, Brigitte? Onderweg al een eerste indruk van Israelische nederzettingenpolitiek. Over Siloam: stad van David. Onder het mom van opgravingen ook een subtiele 'evictionpolitics', Palestijnse huizen sneuvelen voor een groots cultureel opgravingsproject.
Even later de oude stadspoort richting Al-Aqsa moskee en de rotskoepelmoskee. De ene de 'verre moskee' uit het levensverhaal van Mohammed. De andere gebouwd op de berg Moria. Verstillende indrukken op het plein. Vredevechtersgroep met op de achtergrond rustige jonge Israelische soldaten in Tempeldienst. Moskees niet toegankelijk voor toeristen. Muslims only. Spijtig. Alleen een glimp van een luchter.
Zicht op de hof van Olijven. Orthodoxe Maria Magdalena-kerk. Dwalend over het tempelplein verder naar de Damascuspoort. Vriendelijk verzocht het plein te verlaten om het Moslimgebed mogelijk te maken. Daarom via een andere poort door de Soeks naar de Damascuspoort. Kruidige herinneringen aan de Soeks van Izmir. Wel minder riant, zeker niet voor de jonge stevige Palestijnen die karretjes vracht, koopwaar, lillende kippenbillen en geitenkadavers naar de winkeltjes brengen. Toeristische prullen kunnen er gekocht worden en als het op platte sjacherhandel aankomt liggen nu plots als koopwaar keppels en menorahs tussen kruisbeelden en kerststallen op een hoopje kleurige palestijnse wwefsels voor een te onderhandelen prikje broederlijk gedeeld naast elkaar. Het verse granaatsap was zalig.
Aan de Damascuspoort nog even de vele lagen historie op elkaars puin gebouwd. Een wandeling voorbij oude stadswallen voorbij een graftuin... geen tijd om te sterven of te verrijzen, rustig uit de hersttuin. Want nog een fikse wandeling over de groene grenslijn (voor de twee-statentheorie of niet?), doorheen een Joods-Orthodoxe wijk. Dames schouders bedekken, aub. Het warme klimaat botst met kille religieuze regels? De UNO vertegenwoordiger wacht ons op.
Boeiend man, Ray Dolphin, hij dartelt als zijn naamgenoten doorheen de grenzen-problematiek van Jeruzalem en de West-bank. Even intelligent landt hij in een vlijmscherpe vaststelling van steeds opschuivende Israelische grenzen. Morzels grond. Nederzettingen. Militaire domeinen, natuurparken, checkpoints... Steeds minder ademruimte voor de Palestijnen. OCHA, de Verenigde Naties Organisatie voor humanitaire zaken schets het feilloos met een google earth-scalpel. Indrukwekkend pijnlijk voor de terreinverliezende Palestijnen. Ontegensprekelijk. voorbij alle te emotionele of al of niet verkapt religieuze standpunten.
Gelukkig een smakelijke lunch...paf. Meer nog van de opgedane indrukken dan van het eten.
Daarna opnieuw de bus op voor een Nederzettingen-toer. Nederzettingen waarvan ik de naam vanavond niet meer durf spellen. Onze zegen botsten op de MUUR. Het levensverhaal van een man met "undifined identity", telg van een eeuwenoud palestijns geslacht vertelde hoe de MUUR zijn leven doorkliefde. Hoe zijn financiele middelen nog even de fundamenten van de MUUR via gerechterlijke avonturen met een Joodse advocaat konden verlegd worden. Met ook de hulp van een Anglicaanse Kerkgemeenschap die daarvoor eigendom leeg liet staan. Anders was er voor de Palestijnse huizen geen pardon. het verhaal van zijn kinderen. Zijn reisbureau. Zijn overlevingsdrang en diepe hoop op toekomst. Waren we voor hem het graf van Lazarus gepasseerd? Tot slot met een ongelooflijk groot hart schonk hij koffie en thee voor de ganse groep op een dakterras. Een bedankje als afscheid. Rajae Mukahal, een onvergetelijke naam en een onvergeteljk levensverhaal.
Terug naar Jeruzalem. File. Uit de Palestijnse gebieden weet je nooit wanneer je teruggeraakt. Ook al lag je bestemming maar een paar onnozele kilometer verder voorbij het kleine poortje zonder klink in de grote poort in de robuuste muur van negen meter beton hoog.
Te laat voor de afspraak met E.P. Frans Bouwen in de prachtig sobere 11de eeuwse kruisvaarderkerk toegewijd aan de Heilige Anna. Hoe zit het met de interreligieuze en oecumenisch-interchristelijke dialoog? Heel veel organiaties aan de basis zijn er in het kielzog van de grote internationale vredesgesprekken ook over bezig. Maar als die gesprekken bevriezen? De synode voor het Midden-Oosten in Rome bijgewoond door onze pater van dienst zette ook moeizaam zoden aan de dijk. Ondanks alle correcte pogen van ook daar aanwezige patriarchen en bisschoppen van allerhande christelijke denominaties in het Jeruzalemse veld aanwezig. Maar de Witte Paters geven na 125 jaar beschermheren van Sint-Anna de fakkel door aan voornamelijk Afrikaanse en Indische roepingen. Zullen zij dit enige bruggenhoofd buiten Afrika nog in ere houden om de plaatselijke dialoog warm te houden. Veronique laat ons tot slot een gezongen Fatihah-Soera horen.En nog eentje. Wij snappen waarom. De Pater trekt de deur dicht voor de Palestijns Christelijke wachter, die het wellicht niet zou begrijpen.
Langs de oude stadsmuren waarop de duisternis van de avond valt stappen we naar de residentie van de Belgische Consul in Jeruzalem.
Op een zeer verzorgde receptie wordt de strategie van het Belgische Consulaat in de Palestijnse gebieden vakkundig kort en krqchtig uiteengezet. Onderwijs als groot aandachtspunt via scholenbouw en e-learning programs... naast ondersteuning van Belgische en Palestijnse NGO,s en wellicht zo vele andere opdrachten die voor NGO,ers en onderwijsmensen uit onze groep niet zo direct duidelijk zijn. De informele babbel in het prachtige art-deco-pand verlicht onze vele onopgeloste vragen in een nog complexere puzzel.
Na een vijfde maaltijd in het hotel. Een wijnglas aan de bar in afwachting van een vrije computer om te bloggen, gaan de meesten vermoeid slapen. Bij ons weegt een dag, wat betekent het gewicht als het je eigen levensverhaal is. De hotelbediende die de nachtwacht ingaat lost het allemaal op in een gesprek met mijn kamergenoot Geert die met hem praat van hart tot hart Tot ik stop met bloggen. Niet gemakkelijk als zo nu en dan je schermaanduidingen naar een Hebreeuwse versie overschakelt en een qwerty-toetsenbord dat je niet gewoon bent. Slaap lekker. Morgen opnieuw en drukke dag: Bethlehem en Ramallah.

Zo kwam het op het gemeenschappelijke verslag:

Vrijdag, 05 november 2010 terug >

VLAAMSE VREDESPELGRIMS ZIJN ONDER DE INDRUK VAN DE TOTALE SCHEIDING TUSSEN ISRAËLI’S EN PALESTIJNEN

De vredesdelegatie bezocht ook al de Rotskoepelmoskee en de Klaagmuur Bron: BD/PCV
TEL AVIV/JERUZALEM (KerkNet) – Na de aankomst op de luchthaven van Tel Aviv reisde de delegatie van een dertigtal Vlaamse vredespelgrims van Pax Christi Vlaanderen en Broederlijk Delen door naar Oost-Jeruzalem. De delegatie verblijft er de komende dagen om van daaruit de regio te verkennen. Anita Peeters getuigt: “Alles wordt hier opgedeeld, in de oude stad heb je een joodse wijk, een moslimwijk, een christelijke en Armeense wijk. En regelmatig veranderen de kaarten. Er bestaat een totale scheiding tussen Israëli’s en Palestijnen. Die ‘segregatie’ laat zich voelen op alle terreinen: transport, bewoning, infrastructuur, beplanting, dienstverlening, … Het verschil valt heel erg op als we in de namiddag de nederzetting Ma’ale Adumim bezoeken en daarna naar Bethanië gaan, eeuwenoud pelgrimsgebied, nu in twee gesneden door de Muur. Wat we daar zien, grenst aan het ongelooflijke. Zelfs de bewoners konden niet geloven dat de eeuwenoude weg naar Jericho en Damascus ooit zou afgesloten worden. Intussen is Jeruzalem gescheiden van … Jeruzalem door een muur van schande, 9 meter hoog en nog gedeeltelijk ‘under construction’.”

De vredespelgrims maakten ook al kennis met de joodse nederzettingen en de vaak moeilijke levensomstandigheden in de Palestijnse gebieden. Priester Daniel Alliet: “Op de Westoever, die samen met Oost-Jeruzalem en de Gazastrook, de Palestijnse gebieden vormt en ooit een volwaardige staat moet zijn, zijn er al 500.000 Israëli’s ‘neergezet’. Dit is uiteraard in de interessantste gebieden, en het gaat nog elke maand verder. Daarenboven zijn er de checkpoints, de vele wegen waar Palestijnen niet op mogen en andere die geblokkeerd zijn. Het leven wordt er bijna onmogelijk, economisch, (on)gezondheid…..”

Volgens Anita Peeters is het beangstigend om te zien hoe de scheiding van de bevolkingsgroepen in de praktijk werkt: “Er is geen contact, geen mogelijkheid tot ontmoeting. Israëli’s en Palestijnen zijn veroordeeld elkaars vijand te zijn. Er is weinig uitzicht op een oplossing, slechts kleine tekenen van hoop.” Toch getuigt de Vlaamse Witte Pater Frans Bouwen, die in het Sint-Annaklooster in Jeruzalem woont en die recentelijk als expert werd uitgenodigd voor de Bisschoppensynode van het Midden-Oosten, dat vrede mogelijk blijft. Pater Bouwen: “Misschien begint vrede wel in ons eigen hart. Als één iemand verandert, kan alles veranderen.” Maar de Vlaamse pater is realistisch. Eerder getuigde hij al aan de Vlaamse delegatie: “Door alle opgedreven spanningen en geweld van de laatste twintig jaar lijkt een oplossing verder dan ooit. Een- of tweestatenoplossing, alles lijkt vast te zitten.”

(Kerknet)

woensdag 3 november 2010

Eerste nacht geslapen in een rustig Jeruzalem

Na een rustige vlucht Brussel - Tel Aviv met Brussels Airlines goed in Israel geland. Na een nachtelijke busrit van Tel Aviv langs zeer verzorgde autowegen aangekomen in een Palestijns stadsdeel van Jeruzalem. Opvallend waren de als monument verlichte tanks langs de weg. Getuigen van een bloedige geschiedenis? Het landschap bleef verder donker raadselachtig, maar de vroege morgen had een zonovergoten ontbijt klaargezet. Om te starten een ongedesemd broodje thee.
De dag lonkt beloftevol met vooral eerst Haram-esh-sharif of de tempelberg als starter.

Eindelijk vertrekken!

Eindelijk! Het is zo ver. De laatste spullen zijn ingeladen. Terwijl het middagnieuws verteld dat herders spookrijden en herdershonden GPS'en zijn. Prinsen van de Kerk wankelen op hun sokkels en vallen tussen de mensen: Aidslijders, homofielen, pedofielen...waar vind je nog een gewone normale katholiek, een gewone christen en hoe zou je die dan omschrijven? Moeilijk. Laten we zoals Mgr. Van Looy maar zo veel mogelijk mensen bij de kerk betrekken... ze moeten niet allemaal rechts-katholiek reactionnair zijn.
Misschien is een ander criterium: zij die zich verzamelen rond het wervende visioen van de man van Nazareth, een betere idee. Zoeken binnen een traditie die al eens het Verbond met God verliest door eigenwaan, hoogmoed maar steeds weer gaat hopen dat aan de afgezaagde stam van David nieuwe loten groeien van wat mensen echt samenbrengt. Bouwen aan Gods stad op aarde: Jeruzalem, stad van vrede.
Opzoekingswerk leert echter dat nu net deze stad en dit land een teken van tegenspraak is geworden. Culturen diep geworteld hebben zich op elkaar gevestigd in de menselijke hoop op elkaars puin een nieuwe toekomst te vestigen. Niets is minder waar, de toekomst kan alleen bestaan in het samen Gods gefragmenteerde gelaat leggen niet als een vast afgodenbeeld, maar als een dynamische afspiegeling van wat echt de hemel dichterbij brengt. Zo kan er ooit wat H. Küng noemt een gemeenschappelijk Weltethos
gezocht worden dat mensen ten diepste toe appelleert om samen te leven, ondanks vallen en opstaan.
We vliegen straks naar de bronnen van drie monotheïstische godsdiensten, gdroomd om God te zoeken, niet om oorlog te stoken onder elkaar. Tel Aviv, heuvel van lente, Jeruzalem, stad van Vrede. De verweerde voetsporen van mensen opzoeken die levenswekkende dromen voor ons hebben voorgehouden, middenin een wereld die met stenen, zelfs muren van haat het tegendeel blijkt te realiseren. Hoe paradoxaal.